प्राप्तिकर कमी करण्यासाठी किंवा वाचवण्यासाठी पुढील कागदपत्रे दाखवणे महत्त्वाचे असते!!
म्युच्युअल फंडांच्या इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्किम (ईएलएसएस), आयुर्विमा यांतून गुंतवणूक केल्यास अनुक्रमे ईएलएसएस फंड स्टेटमेंट व प्रीमियम भरणा प्रमाणपत्र सादर करावे.
सार्वजनिक भविष्यनिर्वाह निधी अर्थात पीपीएफमध्ये बँकेद्वारे गुंतवणूक केली असेल तर पासबुकची फोटोकॉपी द्यावी. पीपीएफ खाते ऑनलाइन राखत असाल तर वर्षभरात केलेल्या व्यवहारांची ई-पावती द्या.
सुकन्या समृद्धी व पाच वर्षांच्या मुदतठेवी यांच्या बाबतीत ठेवीची पावती किंवा बँकेचे प्रमाणपत्र सादर करावे.
शिक्षण शुल्क किंवा ट्युशन फी संदर्भात शाळेच्या पावत्यांची झेरॉक्स (ज्याच्यावर शाळेचे चिन्ह व घेण्याऱ्याची स्वाक्षरी आहे) द्यावी.
प्रथमच घर खरेदी करणाऱ्यांचे, घरासाठी १ एप्रिल २०१६ ते ३१ मार्च २०१७ या काळात कर्ज मंजूर झाले असेल, तर प्राप्तिकर कलम ८०ईई अंतर्गत करवजावट मिळते. ही वजावट कर्जाच्या हप्त्यावर घेता येते. यासाठी आवश्यक ती कागदपत्रे सादर करावी लागतात.
ज्यांना घरभाडे भत्ता वजावट हवी असेल त्यांनी घरमालकाचा पॅन क्रमांक देणे बंधनकारक आहे. मात्र वार्षिक एक लाख रुपये किंवा त्यापेक्षा कमी किंवा मासिक ८,३३३ रुपये घरभाडे असेल तर ही अट लागू नाही. विहित नमुन्यातील भाडे कराराची प्रत कंपनीला सादर करावी लागते. त्याचप्रमाणे तुम्ही भाड्याने घेतलेले घर तुमच्या मालकाच्या नावावर आहे याचे पुरावे (घराचा कर भरल्याची पावती, ताजे विजबिल इत्यादी) द्यावे लागतात. एप्रिल २०१६पासून आतापर्यंतच्या भाडेपावत्याही (मूळ पावत्या) सादर कराव्या लागतात.
एप्रिल २०१७ ते मार्च २०१८ या काळात गृहकर्जाचे मुद्दल फेडले आहे (फेडले असल्यास) याचे प्रमापत्र संबंधित वित्तसंस्थेकडून घेऊन द्यावे. असे करताना शेवटच्या दोन-तीन महिन्यांची मुद्दलाची रक्कम प्रोव्हिजन म्हणून दाखवण्यास सांगावे.
यासाठी संबंधित बँक किंवा वित्तसंस्थेकडून प्रमाणपत्र मागवून घ्यावे. यामध्ये २०१७-१८चे मुद्दल व व्याज यांचे ब्रेकअप दाखवण्यास सांगावे. काही कंपन्यांना ताबा (पझेशन) किंवा बांधकामपूर्ती प्रमाणपत्रही लागते. त्याचप्रमाणे गृहकर्ज काढल्याची तारीख व जागेचा ताबा घेतल्याची तारीख देणेही बंधनकारक असते.
कॉर्पोरेट मॉडेल किंवा एम्प्लॉई मॉडेलच्या माध्यमातून एनपीएसमध्ये गुंतवणूक केली असेल प्रत्यक्ष गुंतवणुकीचा पुरावा देण्याची गरज नसते. ही गुंतवणूक कर्मचाऱ्याकडून घेऊन ती पर्मनन्ट रिटायरमेन्ट अकाउन्ट नंबरमध्ये (प्रान) जमा केली जाते. समजा तुम्ही स्वतःहून एनपीएसमध्ये ५० हजार रुपये (वेतनाच्या बाहेर) गुंतवणूक करत असाल तर प्रान कार्ड, टियर-१ खात्यासाठी एनपीएस व्यवहार स्टेटमेन्ट देणे गरजेचे असते.
ह्या महात्वाच्या बाबींकडे अर्थसाक्षर होत असलेल्यांनी बारकाईने लक्ष देवून आपला tax कसा वाचविता येईल ते पाहणे व शिकणे अत्यावश्यक आहे !!